در علم پزشکی کبد چرب حالتی برگشتپذیر از تجمع چربی در سلولهای کبد است که این امر با التهاب کبد مشخص میشود.
کبد چرب ممکن است در افرادی که مصرف الکل دارند نیز ایجاد شود اما در ایران بیشترین علت کبد چرب مربوط به علل غیرالکلی است که آن را ” کبد چرب غیر الکی ” مینامند.
کبد چرب غیرالکلی در اختلالات بالینی مانند بیماری قند خون (دیابت)، چاقی و سوءتغذیه رخ میدهد.
اینکه مقداری چربی در کبد وجود داشته باشد کاملاً طبیعی است اما به چه میزان؟ اگر میزان چربی بدن بیش از 5 تا 10 درصد از کل وزن کبد شود نشاندهندهی بیماری کبد چرب است.
بیماری کبد چرب در ابتدا نشانهی خاصی ندارد اما بهمرورزمان و با رعایت نکردن سبب سوءهاضمه میگردد.
مصرف الکل میتواند باعث بیماری کبد چرب الکلی گردد.
افراد غیرالکلی به دلایل مختلفی ازجمله چاقی، مصرف غذاهای آماده و غذاهای چرب، عدم فعالیت فیزیکی و مصرف مواد نامناسب غذایی ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
در مواردی نادر ممکن است علت کبد چرب رسوب برخی داروها در کبد باشد.
انواع کبد چرب:
1- کبد چرب غیرالکلی:
زمانی که کبد در شکستن چربیها دچار مشکل میشود درنتیجه چربی در کبد تجمع پیدا میکند و سبب ایجاد کبد چرب میگردد. دقت کنید که این نوع از کبد چرب ارتباطی با الکل ندارد و افرادی که الکل مصرف میکنند میتوانند به کبد چرب الکلی مبتلا شوند که در ادامه به توضیحات آن خواهیم پرداخت.
کبد چرب غیرالکلی چه زمانی مشخص میشود؟
زمانی که 10 درصد یا بیشتر از وزن کبد را چربی تشکیل دهد. این بیماری به چندین دسته تقسیم میگردد که در شدیدترین مراحل با سیروز کبدی یا زخم و نارسایی کبد همراه است.
2- کبد چرب الکلی:
اگر بخواهیم اولین مرحله از بیماری کبدی ناشی از الکل را نام ببریم میتوانیم به کبد چرب الکلی اشارهکنیم. در این شرایط به دلیل مصرف زیاد الکل کبد تحتفشار قرارگرفته و آسیب میبیند و درنتیجه قادر به شکستن چربیها نیست. خبر خوشحالکننده این است که با خودداری از مصرف الکل بهمرورزمان این نوع کبد چرب درمان میشود اما در صورتی که فرد به مصرف الکل ادامه دهد بهمرورزمان ممکن است دچار سیروز کبدی گردد.
3- کبد چرب بارداری:
این نوع از کبد چرب بسیار نادر است اما نمیتوان این نکته را نادیده گرفت که تجمع چربی در کبد در طول دوران بارداری میتواند خطرات جدی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد.
این بیماری میتواند سبب خطراتی مانند نارسایی کبدی، نارسایی کلیوی، عفونت شدید یا خونریزی شود. دلیل این بیماری هنوز شناختهشده نیست اما دانشمندان اعتقاددارند که احتمالاً این بیماری با هورمونهای دوران بارداری در ارتباط باشد.
معمولاً علائم کبد چرب بارداری در سهماهه سوم رخ میدهد که شامل حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت بالایی سمت راست شکم، زردی و کسالت عمومی میباشد. بهتر است زنان باردار آزمایشهای لازم را برای اطلاع از این بیماری انجام دهند. خبر خوب این است که در اکثر زنان پس از زایمان کبد چرب بارداری شروع به بهبود مینماید.
درجهبندی کبد چرب:
کبد چرب به 4 گرید یا درجه دستهبندی میشود.
کبد چرب گرید 1 :
میتوان آن را سادهترین نوع دانست که دلیل اصلی آن خوردن مواد غذایی ناسالم است.
این گرید با افزایش فعالیت و اصلاح برنامه غذایی قابلدرمان است اما باید بدانید برای افراد کهنسال کمی خطرناک است.
کبد چرب گرید 2 :
در این شرایط مقداری وضعیت بیماری خطرناک و سختتر است.
بهتر است که در گرید 2 بیمار تحت نظر پزشک قرار گیرد.
این حالت از کبد چرب دارای رژیم غذایی خاص خود میباشد.
کبد چرب گرید 3:
متأسفانه کبد چرب گرید 3 را نمیتوان بهتنهایی با رژیم غذایی و ورزش بهبود داد البته در شرایط خاص شاید این اتفاق رخ دهد. به همین دلیل افراد دارای کبد چرب گرید 2 باید این هشدار را جدی بگیرند و به دنبال درمانی برای بیماری خود باشند تا قبل از اینکه به گرید 3 برسند.
کبد چرب گرید 4:
درنهایت افراد در صورت عدم رعایت نکات که در کبد چرب گرید 1، 2 و 3 به درجهای خواهند رسید که به آن سیروز کبدی یا کبد چرب گرید 4 میگویند که متأسفانه برای این افراد پیوند کبد احتیاج میشود.
درمان کبد چرب:
اگر بحث دارودرمانی را کنار بگذاریم و آن را به متخصصین مربوطه واگذار کنیم به بخش اصلی درمان یعنی اصلاح سبک زندگی میرسیم.
اصلاح سبک زندگی یعنی تغییرات در رفتارهای غذایی، فیزیکی و روانی
توصیه اکثر متخصصین این امر ورزش روزانه و مصرف منظم میوه و سبزیجات است که میتواند اثرات مفیدی بر روی این بیماری داشته باشد. این توصیهها به این منظور است که بتوانیم کاهش وزن داشته باشیم زیرا بهواسطهی کاهش وزن کبد چرب درمان خواهد شد. البته باید دقت کنید کاهش وزن ناگهانی این اختلال را تشدید میکند. اگر به دنبال کاهش وزن اصولی هستید میتوانید از گروه آموزش لاغری همیار تناسب مشاوره بگیرید.
یکی از مکملهایی که میتواند در بهبود کبد چرب مؤثر باشد ویتامین E است که معمولاً با دوز 400 میلیگرمی در روز باعث کاهش آسیب به سلولهای کبدی و بهبود آنزیمهای کبدی میشود اما دقت داشته باشید که مصرف طولانی آن با خطر افزایش بیماریهای قلبی همراه است بنابراین مصرف درازمدت آن توصیه نمیشود.
نکته:
بسیاری از افراد فکر میکنند چون کبد آنها چرب است بنابراین مصرف چربیها را بهصورت کلی از برنامهی غذایی حذف میکنند در صورتی که این یک تفکر اشتباه است و باید از یک برنامهی غذایی اصولی پیروی کنند که این برنامه حتماً دارای چربی به میزان موردنیاز بدن میباشد.
شما با ثبتنام حضوری و غیرحضوری در دورههای گروه همیار تناسب بهراحتی میتوانید کبد چرب خود را درمان و با خیال آسوده سلامتی و تناسباندام را برای خود به ارمغان آورید.
جهت ثبت نام در دوره های حضوری و غیر حضوری همیارتناسب کلیک کنید.